17 september 1683, Alkmaar, Carolus Casparus Neander

De stadt Alckmaer is van een middelmaetige grootte, doch eene van de aldernetste van Hollant. Wij waren in de groote kerck, dewelcke seer schoon is, en laesen aldaer dit jaervers: “Clareat Octobris Lux octava Alckmarianis.”

Op de terugweg van zijn educatiereis bezocht Gerard Horenken samen met zijn tutor Carolus Casparus Neander de stad Alkmaar. Daar viel hem op de muur van de Grote- of Sint Laurenskerk een gedicht op: “CLareat OCtobris LUX oCtaVa aLCMarIanIs.’ Met dat vers, in het Nederlands “Op de 8ste oktober gaat voor de Alkmaarders het licht op”, herinnerde de kerk aan het Alkmaars Ontzet van 1573. Horenken en Neander bezochten wel meer van dit soort plaatsen van herinnering in Nederland.

Het gaat hier om een chronogram, een vers waarin een jaartal in Romeinse cijfers is verstopt. Zeventiende-eeuwers waren gek op dat soort puzzels. Wanneer je de puzzel oplost, kom je op het getal 1573.

Afbeelding uit het Regionaal Archief Alkmaar.