8 november 1674, Livorno, Coenraad Ruysch

Hier van dan gingen wij wederom naer de marckt en wandelde tot den donkere. Ick sach daer bij geval dat ieder een daer seer lieber en vrij is, want het sacrament, over de plaets koomende doen wij wandelen, wierden wij niet eens geobligeert onsen hoet af te neemen, laet staen op de knien te vallen. Ieder leefde daer in soo ’t hem goet dacht. Wij waeren oock de eenichste niet.

De vrijheid van protestanten werd in Italië in de zeventiende eeuw flink beknot. De Inquisitie legde hevige straffen op en reizende priesters probeerden de noordelijke elite in universiteitssteden te bekeren. Grote Italiaanse steden richtten speciale huizen voor bekeerlingen op. De havenstad Livorno, die door zijn grote handel zeelui uit alle windstreken ontving, ging het er minder dwingend aan toe. Coenraad Ruysch merkte op dat hij en medeprotestanten niet eens werden gedwongen om te knielen voor het sacrament.